19 พ.ย.2565 – นายปริญญา เทวานฤมิตรกุล อาจารย์ประจำภาควิชากฎหมายมหาชน คณะนิติศาสตร์ และรองอธิการบดีฝ่ายบริหารและความยั่งยืน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊ก โดยมีรายละเอียดดังนี้
#การสลายการชุมนุม ที่แยกถนนดินสอในวันนี้ #ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เพราะ #ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินยกเลิกไปแล้วครับ
การสลายการชุมนุมในช่วงมีการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ผ่านมานั้น เจ้าหน้าที่ตำรวจไม่เคยต้องทำตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ใน #พระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ.2558 เลย เนื่องจากมาตรา 3(6) บัญญัติยกเว้นไว้ว่าพระราชบัญญัติฉบับนี้ไม่ใช้บังคับกับ “การชุมนุมสาธารณะในระหว่างเวลาที่มีประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน”
แต่ #ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินได้ยกเลิกไปแล้ว โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2565 ที่ผ่านมา ทำให้เจ้าหน้าที่ตำรวจต้องดำเนินการตามพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ ซึ่งจะสลายการชุมนุมได้ จะต้องดำเนินการตามมาตรา 21, มาตรา 22, มาตรา 23 และมาตรา 24 จนครบถ้วนก่อน ซึ่งสรุปขั้นตอนได้ดังต่อไปนี้ครับ
#หนึ่ง ต้องแจ้งผู้ชุมนุมให้เลิกชุมนุมก่อน (ม.21 วรรคหนึ่ง)
#สอง ถ้าผู้ชุมนุมไม่เลิกชุมนุม เจ้าหน้าที่ตำรวจก็ต้องไปร้องขอต่อศาลให้สั่งเลิกการชุมนุม (ม.21 วรรคสอง)
#สาม ถ้าศาลเห็นว่าเป็นการชุมนุมโดยมิชอบด้วยกฎหมาย และสั่งให้เลิกชุมนุม ก็ต้องไปปิดคำสั่งศาลและแจ้งให้ผู้ชุมนุมทราบ (ม.22 วรรคสี่)
#สี่ ถ้าผู้ชุมนุมไม่เลิกชุมนุมก็ให้ประกาศเป็น “พื้นที่ควบคุม” และกำหนดเวลาให้ผู้ชุมนุมออกจากพื้นที่ (ม.23)
#ห้า เมื่อกำหนดเวลาครบแล้วจึงจะถือว่าผู้ชุมนุม “กระทำผิดซึ่งหน้า” แล้วถึงจะดำเนินการจับกุมผู้ชุมนุมได้ (ม.24)
ดังนั้น แม้ว่าเจ้าหน้าที่ตำรวจจะอ้างว่า ผู้ชุมนุมขออนุญาตใช้สถานที่ชุมนุมเฉพาะที่ลานคนเมือง การเดินไปสถานที่อื่นจึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย และได้มีการแจ้งให้เลิกชุมนุมแล้ว แต่การจะการสลายการชุมนุมและจับกุมผู้ชุมนุมได้ จะต้อง #ไปขอคำสั่งศาลให้สั่งเลิกการชุมนุม จึงจะดำเนินการสลายการชุมนุมและจับกุมผู้ชุมนุมได้ครับ
การสลายการชุมนุมที่แยกถนนดินสอในวันนี้ จึงเป็นการใช้อำนาจโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ทั้งยังมีการ #ยิงกระสุนยางโดยไม่เป็นไปตามมาตรฐานสากล ที่สหประชาชาติกำหนดไว้ว่า #ต้องยิงต่ำเท่านั้น ไม่ใช่ยิงตัว หรือยิงตาเช่นนี้ แล้วก็ยังมีการ #ทำร้ายสื่อมวลชนที่ไปรายงานข่าวบาดเจ็บไปหลายคน ทั้งๆ ที่สื่อมวลชนที่ไปทำหน้าที่ได้ใส่ปลอกแขนสื่อและแสดงตนว่าเป็นสื่อมวลชนแล้ว
เจ้าหน้าที่ตำรวจอาจลืมไปว่า ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินถูกยกเลิกไปแล้ว และดังนั้นเจ้าหน้าที่ตำรวจจึงต้องดำเนินการตามพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ จะไปสลายการชุมนุม หรือจับกุมผู้ชุมนุมโดยไม่ทำตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะไม่ได้ ที่จับกุมไปก็ต้องปล่อยตัว จะอ้างเหตุว่าดูแลความปลอดภัยผู้นำประเทศต่างๆ ที่มา #ประชุมเอเปก ก็ฟังไม่ขึ้น เพราะ #สถานที่จัดประชุมอยู่ห่างไปเป็นสิบกิโลเมตร ครับ
การสลายการชุมนุมที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายในวันนี้ ผมเห็นว่าควรจะต้องมีการดำเนินคดีให้เป็นคดีตัวอย่าง เพื่อมิให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้อีก แล้วควรต้องฟ้องนายกรัฐมนตรีด้วย เพราะนายกรัฐมนตรี #เป็นผู้บังคับบัญชาสำนักงานตำรวจแห่งชาติตามพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ และเชื่อได้ว่ารู้เห็นหรืออาจจะเป็นผู้สั่งการด้วยซ้ำ
เพราะ #การชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธเป็นสิทธิตามรัฐธรรมนูญ ที่เจ้าหน้าที่ตำรวจ และนายกรัฐมนตรีจะต้องเคารพ หากมีอะไรที่เกินเลยไปกว่ากฎหมาย ก็ต้องปฏิบัติกับผู้ชุมนุมตามกฎหมาย #มิใช่ใช้กำลังโดยผิดกฎหมายและเกินเลยไปเช่นนี้ครับ