วันนี้ (17 มิ.ย. 64) ที่ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศ.น.สพ.ดร.รุ่งโรจน์ ธนาวงษ์นุเวช คณบดีคณะสัตวแพทยศาสตร์ศ.นพ. สุทธิ์พงศ์ วัชรสินธุ คณบดีคณะแพทยศาสตร์ ศ.ดร.พลกฤษณ์ แสงวณิช คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ และศ.ดร.สุพจน์ เตชวรสินสกุล คณบดีคณะวิศวกรรมศาสตร์ จัดพิธีเปิดตัวรถดมไว เพื่อนำสุนัขดมกลิ่นคัดกรองโรค COVID-19 ออกปฏิบัติงานภาคสนาม โดยมีการแนะนำสุนัขสายพันธ์ุลาบราดอร์รีทรีฟเวอร์ 6 ตัวที่ได้รับการฝึกดมกลิ่นผู้ติดเชื้อ COVID-19 และชมการตรวจคัดกรองตัวอย่างเหงื่อบนรถดมไว ซึ่งเป็นห้องปฏิบัติการชีวนิรภัยเคลื่อนที่
ดร.ชฏิล กุลสิงห์ อาจารย์ภาควิชาเคมีคณะวิทยาศาสตร์ ผู้เป็นหนึ่งในทีมวิจัยได้อธิบายว่า สารเคมีระเหยง่ายที่เก็บมาจากผิวหนังมนุษย์อาจมาจากแหล่งกำเนิดหลายแหล่ง ได้แก่ ต่อมใต้ผิวหนังชนิด Eccine, Sebaceous และ Apocrine โดยต่อม Apocrine นี้ จะเป็นต่อมสำคัญที่ผลิตสารระเหยง่าย เป็นกลิ่นตัวเฉพาะของมนุษย์ ส่วนต่อมอีกสองชนิดจะผลิตสารเคมีที่ไม่ระเหยง่ายเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งไม่มีผลต่อกลิ่นตัวโดยตรง อย่างไรก็ตามสารพวกนี้จะถูกนำไปใช้ต่อ โดยแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ใต้ผิวหนังมนุษย์แล้วเปลี่ยนเป็นสารระเหยง่ายให้กลิ่นไปปนอยู่กับกลิ่นตัวมนุษย์
ดังนั้น กลิ่นโดยรวมของตัวอย่างเหงื่อที่ดูดซับโดยแท่งสำลีแล้วเก็บมาให้สุนัขดมจะมีคุณสมบัติแตกต่างกันขึ้นกับชนิดและปริมาณของต่อมในแต่ละอวัยวะ การที่ผู้ป่วยโควิด -19 มีกระบวนการเผาผลาญในร่างกายที่แตกต่างออกไปจากก่อนที่จะได้รับเชื้อ ทำให้มีสารเคมีจากต่อมทั้งสามชนิดเปลี่ยนแปลงไป ทั้งชนิดและปริมาณจึงถูกตรวจจับโดยสุนัขได้
หลังรายงานความสำเร็จของโครงการวิจัย “การใช้สุนัขดมกลิ่นตรวจหาผู้ป่วยติดเชื้อโควิด -19 ที่ไม่แสดงอาการ” ซึ่งได้รับทุนสนับสนุนการวิจัยจาก บริษัท เชฟรอน ประเทศไทยสำรวจและผลิต จำกัด ในเดือนมีนาคม 2564 สุนัขดมกลิ่นได้ให้บริการตรวจคัดกรองแก่พนักงาน บริษัท เชฟรอนฯ และสำนักงานป้องกันและควบคุมโรคที่ 12 จังหวัดสงขลาแล้วจำนวนกว่า 500 ราย เมื่อมีการระบาดของโรคในกรุงเทพฯ สุนัขดมกลิ่นจึงได้เดินทางจากจังหวัดสงขลามาตั้งจุดตรวจที่คณะสัตวแพทยศาสตร์จุฬาฯ ให้บริการตรวจคัดกรองแก่บุคลากรจุฬาฯ ผู้ป่วยติดเตียง โดยมีอาสา พม. ลงพื้นที่เก็บตัวอย่างเหงื่อมาส่งตรวจแล้วจํานวนทั้งสิ้นกว่า 1,500 ราย เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อไวรัสจากสิ่งแวดล้อมไปบนตัวสุนัขในระหว่างลงพื้นที่คลัสเตอร์ต่างๆ จึงได้มีการออกแบบห้องปฏิบัติงานเคลื่อนที่รถดมไว พร้อมอุปกรณ์มาตรฐานตามข้อกำหนดของกรมควบคุมโรค ซึ่งจะสร้างความปลอดภัยทั้งผู้ที่มารับการตรวจและสุนัขที่ปฏิบัติงาน และเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการคัดกรองเชิงรุกในชุมชนและคลัสเตอร์ที่เกิดขึ้นใหม่ในแต่ละวัน
อย่างไรก็ตาม รถดมไวถูกออกแบบให้มีห้องปฏิบัติการเคลื่อนที่อุปกรณ์การดมและอุปกรณ์ฆ่าเชื้อต่างๆ เพื่อให้การปฏิบัติงานร่วมกับกรมควบคุมโรคเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพบนพื้นที่ใช้สอยประมาณ 16.8 ตารางเมตร ภายในแบ่งเป็น 4 ห้อง ได้แก่ ห้องอเนกประสงค์สำหรับวางตู้ล็อกเกอร์และสัมภาระผู้ปฏิบัติงานบนรถ รวมทั้งอุปกรณ์ความปลอดภัยพื้นฐานต่างๆ และอุปกรณ์ทำความสะอาดรถ ต่อมาห้องพักสุนัข สำหรับให้สุนัขพักในช่วงเวลาที่ไม่ปฏิบัติงาน ห้องเตรียมตัวอย่าง เป็นห้องสำหรับตัวอย่างที่เก็บจากภายนอกตัวรถเข้ามาเตรียมเปลี่ยนถ่ายภาชนะ และห้องปฏิบัติงานเป็นพื้นที่สำหรับให้สุนัขดมกลิ่นตัวตรวจหาเชื้อโควิด-19 จากตัวอย่างที่วางบนแท่นวางจำนวนรอบละ 12 แท่น