สำนักงานกิจการไต้หวันแห่งคณะรัฐมนตรีจีนออกมาเตือนเมื่อวันจันทร์ (23 พ.ค.) ว่า สหรัฐฯ “กำลังเล่นกับไฟ” หลังจากประธานาธิบดีโจ ไบเดน แห่งอเมริกา ประกาศพร้อมที่จะใช้กำลังปกป้องไต้หวัน ในกรณีที่ปักกิ่งพยายามเข้ายึดครอง ตามรายงานของสื่อมวลชนแห่งรัฐ
“อเมริกากำลังใช้ไพ่ไต้หวันในการสกัดกั้นจีน และพวกเขาเองจะถูกไฟแผดเผา” จู เฟิ่งเหลียน โฆษกสำนักงานกิจการไต้หวันแห่งคณะรัฐมนตรีจีนกล่าว
คำพูดของ ไบเดน ก่อนหน้านี้ในวันเดียวกัน ถือเป็นถ้อยคำที่แข็งกร้าวที่สุดเท่าที่เคยใช้มาของเขาในประเด็นไต้หวัน และมีขึ้นท่ามกลางความตึงเครียดที่หนักหน่วงขึ้นเรื่อยๆ เกี่ยวกับการเติบโตของจีนทั้งในด้านเศรษฐกิจ และแสนยานุภาพด้านการทหาร
ซินหัว สื่อมวลชนแห่งรัฐของจีน รายงานอ้างคำกล่าวของ จู “เรียกร้องให้สหรัฐฯ หยุดใช้คำพูดหรือการกระทำใดๆ ที่ละเมิดหลักการต่างๆ ที่สถาปนาขึ้นก่อนหน้านี้ระหว่าง 2 ชาติ”
เมื่อวันจันทร์ (23 พ.ค.) เมื่อถูกถามว่าวอชิงตันมีความตั้งใจเข้าพัวพันด้านการทหารหรือไม่เพื่อปกป้องไต้หวัน ไบเดน ตอบว่า “ใช่ มันเป็นคำสัญญาที่เราเคยให้ไว้”
คำกล่าวนี้เกิดขึ้นระหว่างการเดินทางเยือนกรุงโตเกียว เมืองหลวงของญี่ปุ่น ที่ไบเดนพบปะกับนายกรัฐมนตรีของญี่ปุ่น ก่อนการประชุมสุดยอดผู้นำระดับภูมิภาคที่จะเริ่มขึ้นในวันอังคาร (24 พ.ค.)
วอชิงตันและบรรดาพันธมิตร ในนั้นรวมถึงญี่ปุ่น วางกรอบมาตรการตอบโต้หนักหน่วงที่กำหนดเล่นงานรัสเซีย จากกรณีที่รุกรานยูเครน ในฐานะเป็นคำเตือนถึงประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะจีน ต่อความเคลื่อนไหวทางทหารฝ่ายเดียวใดๆ
ความเห็นของไบเดน ว่าเขามีความตั้งใจใช้กำลังปกป้องไต้หวันจากการถูกรุกราน ดูเหมือนเป็นการทำให้นโยบายของสหรัฐฯ ที่มีต่อเกาะปกครองตนเองแห่งนี้มีความกำกวมมากขึ้น
ในขณะที่วอชิงตันถูกบังคับตามกฎหมายให้มอบหนทางต่างๆ สำหรับการป้องกันตนเองแก่ไต้หวัน แต่พวกเขามีนโยบายที่คลุมเครือมาช้านานว่าจะเข้าแทรกแซงทางทหารหรือไม่ เพื่อปกป้องไต้หวันในกรณีที่ถูกจีนโจมตี
รัฐบาลปักกิ่งถือว่าเกาะไต้หวันซึ่งปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยยังคงเป็น “มณฑล” หนึ่งของจีนตามหลักการจีนเดียว (one China) และเตือนว่าเรื่องนี้คือประเด็นละเอียดอ่อนและสำคัญที่สุดในความสัมพันธ์กับสหรัฐฯ
“สหรัฐฯ ให้การยอมรับนโยบายจีนเดียว (one-China policy) เราได้ลงนามรับรองมันและข้อตกลงอื่นๆ ที่เป็นผลสืบเนื่อง ทว่าแนวคิดในการใช้กำลังเข้ายึดครอง มันไม่ใช่เรื่องที่เหมาะสม” ไบเดน กล่าว
อย่างไรก็ตาม ไบเดน กล่าวต่อว่าเขาคาดหมายว่ากรณีแบบนี้หรือความพยายามเช่นนี้ จะไม่เกิดขึ้น
กระนั้นก็ดีความคิดเห็นดังกล่าวดูเหมือนจะได้รับการจับตาอย่างใกล้ชิดในภูมิภาค ที่มีความกังวลอยู่ก่อนแล้วเกี่ยวกับอิทธิพลที่มากขึ้นเรื่อยๆ ของจีน ทั้งนี้ จีน เป็นหัวข้อสำคัญสำหรับการเดินทางเยือนเอเชียครั้งนี้ของไบเดน
ภายหลังจากที่ ไบเดน แถลง เจ้าหน้าที่ทำเนียบขาวก็ออกมาชี้แจงทันควันว่า นโยบายที่อเมริกามีต่อไต้หวัน “ยังไม่เปลี่ยนแปลง” และลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ ก็เน้นย้ำแบบเดียวกัน ระหว่างแถลงสรุปที่เพนตากอน
“อย่างที่ประธานาธิบดีพูด นโยบายจีนเดียวของเราไม่เปลี่ยนแปลง” ออสตินกล่าว พร้อมระบุว่าที่ ไบเดน เน้นย้ำคือคำมั่นสัญญาของสหรัฐฯ ภายใต้กฎหมายความสัมพันธ์ไต้หวัน (Taiwan Relations Act) ที่จะช่วยมอบหนทางต่างๆ แก่ไต้หวันในการปกป้องตนเอง
(ที่มา : เอเอฟพี/รอยเตอร์)