พิภพ ธงชัย แกนนำพันธมิตร ได้โพสต์ข้อความระบุว่า
Summerhill School
A.S.Neill
เกิด 17-10-2426
ตาย 23-9-2516
“ถ้าในปัจจุบันเด็กๆที่อื่นได้รับความสุขในโรงเรียนมากกว่าเด็กรุ่นก่อนๆได้รับ นั่นก็ต้องนับว่าชาวสก็อตผู้น่ารักและท่าทางแบบคนบ้านนอกคนนี้มีส่วนอยู่ไม่น้อย”
หนังสือพิมพ์”เดอะไทมส์ – The Times”
ฉบับ 24-9-1973 กับข่าวมรณกรรมของนีล
ปีนี้ เป็นปีครบรอบ 48 ปี ของการจากไปของ เอ.เอส.นีล นักต่อสู้เพื่อเสรีภาพให้เด็กๆ
และผู้มุ่งทำ”โรงเรียนให้เหมาะกับเด็ก”
มาตลอดชีวิต
เมื่อปี ๒๕๒๗ ผม ครูใหญ่หมู่บ้านเด็ก ดร.อุทัย ดุลยเกษมกรรมการมูลนิธิเด็ก ได้ทุนจาก
British Council ไปดูงานที่โรงเรียนซัมเมอร์ฮิลกับโรงเรียนกฤษณะมูรติ
และโรงเรียนอื่นๆในกรุงลอนดอน
เที่ยวนั้นคุณปีเตอร์ อึ๊งภากรณ์กับ ดร.อัญญา อาสาขับรถไปเที่ยวด้วย
ส่วนโรงเรียนกฤษณะมูรติ คุณหน่อย-มรว.สายสวัสดี สวัสดิวัฒน์ อาสาพาไป
ผมกับแอ๊วได้ถือโอกาสไปเคารพที่เก็บกระดูกนีลด้วย
ตอนนั้น อีนา นีล เป็นครูใหญ่ มีลูกสาวชื่อ ซูอี้ รัดเฮด มาช่วยโรงเรียนบ้างและรับเป็นครูใหญ่ต่อมา เมื่อแม่ตาย
Summerhill อยู่จนครบ 100 ปี ในวันนี้
ขณะที่หมู่บ้านเด็ก ใกล้ครบ 50 ปี ใน 8 ปีข้างหน้า
ผมกับแอ๊วคงไม่มีโอกาสอยู่ฉลองครบ 100 ปี เป็นเรื่องของศิษย์เก่าที่จะดูแลโรงเรียนหมู่บ้านเด็กให้ถึงตอนนั้น
ขณะที่ Sumerhill เป็นผู้นำ”โรงเรียนแห่งเสรีภาพ” ที่ทำให้เด็กๆมีความสุข
หมู่บ้านเด็ก ก็เป็นผู้นำ”การศึกษาทางเลือก”
“โรงเรียนทางเลือก” และ Homeschool ให้เด็กมีความสุขเช่นกัน
ในอีก ๕๐ ปีข้างหน้า จะอยู่หรือจะไป
ก็แล้วแต่โชคชะตา
แต่วันนี้ขอระลึกถึง เอ.เอส.นีล ผู้เป็นแรงบันดาลใจให้เกิดโรงเรียนหมู่บ้านเด็กเมื่อ ๔๒ ปีมาแล้ว
คนแรกที่นำเรื่องซัมเมอร์ฮิลมาให้คนไทยรู้จัก คือ “กาแฟดำ” นามปากกาของคุณสุทธิชัย หยุ่น ที่เขียนลงในหนังสือพิมพ์สยามรัฐรายสัปดาห์ นานมาแล้ว
คนที่สองคือ รังสรรค์ ธนะะพรพันธ์ุ ผู้ถือหนังสือ
Summerhill มาอ่านให้ผมฟัง เมื่อนำไปปรึกษากับ ธัญญา ผลอนันต์ เพื่อนรัก ที่แนะนำให้คุณเตือนตา สุวรรณจินดา แปลส่วนแรก ชื่อ “เรียนตามสบายที่ซัมเมอร์ฮิล”
เมื่อปี ๒๕๒๐ ต่อมาคุณสมบูรณ์ ศุภศิลป์ แปลต่อจนจบเล่ม และตีพิมพ์ซ้ำถึง ๕ ครั้ง
และมูลนิธิเด็กได้ตีพิมพ์หนังสือนีลทุกฉบับ
จนจบที่ประวัติ “นีล กบฏชั่วนิรันดร์” โคยโจนาทาน โครอัล เขียน แปลโดยคุณสมบัติ พิศสะอาด อดีตครูเก่าหมู่บ้านเด็ก
จากซัมเมอร์ฮืลล์ถึงหมู่บ้านเด็ก ได้เกิดกระแสการศึกษาทางเลือก โรงเรียนทางเลือก จนถึง
Homeschool ให้เป็นทางเลือกของเด็กไทยจนถึงวันนี้
พิภพ 23/9/64