19 ก.พ.2565 – ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภา ได้นัดประชุมร่วมรัฐสภา ระหว่างสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรกับสมาชิกวุฒิสภาในวันพฤหัสบดีที่ 24 ก.พ.นี้ ที่จะมีวาระสำคัญเข้าสู่การพิจารณาที่เป็นเรื่องด่วนคือการพิจารณาร่างแก้ไขเพิ่มเติมพรบ.ประกอบรัฐธรรมนูญ ที่มีการเสนอแก้ไขกันสองฉบับคือ พรบ.การเลือกตั้งส.ส.และพรบ.พรรคการเมือง ที่ต้องแก้ไขให้สอดคล้องกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ที่เปลี่ยนแปลงระบบและวิธีการเลือกตั้งส.ส. ฯ จากบัตรใบเดียวเป็นบัตรสองใบรวมถึงเปลี่ยนวิธีการคำนวณส.ส.ระบบบัญชีรายชื่อหรือปาร์ตี้ลิสต์
โดยการประชุมวันที่ 24 ก.พ.นี้ เป็นการพิจารณาวาระแรกขั้นรับหลักการ ซึ่งร่างที่จะผ่านจะต้องได้รับเสียงเห็นชอบไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกรัฐสภาที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่
ทั้งนี้พบว่ามีร่างฯ ที่เสนอเข้ามารวมกันทั้งสิ้น 10 ร่าง ที่แยกเป็นเช่น ร่างของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง(กกต.) ที่เสนอในนามคณะรัฐมนตรี ,ร่างของวิปรัฐบาล ร่างของพรรคการเมืองต่างๆ เช่น พรรคเพื่อไทย พรรคก้าวไกล พรรคพลังประชารัฐ เป็นต้น แยกเป็นดังนี้
1.ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….(คณะรัฐมนตรี เป็นผู้เสนอ) 2. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….(คณะรัฐมนตรี เป็นผู้เสนอ) 3. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….พันตำรวจเอก ทวี สอดส่อง กับคณะ เป็นผู้เสนอ)
4. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร(ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….(นายชลน่าน ศรีแก้ว กับคณะ เป็นผู้เสนอ) 5. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….นายชลน่าน ศรีแก้ว กับคณะ เป็นผู้เสนอ)
6. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร(ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….นายวิเชียร ชวลิต กับคณะ เป็นผู้เสนอ) 7. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….นายวิเชียร ชวลิต กับคณะ เป็นผู้เสนอ) 8. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร(ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ กับคณะ เป็นผู้เสนอ)
9. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ กับคณะ เป็นผู้เสนอ) 10. ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….นายอนันต์ ผลอำนวย กับคณะ เป็นผู้เสนอ)
โดยรายละเอียดแต่ละร่างฯมีความน่าสนใจแตกต่างกันไป อย่างร่างแก้ไขพรบ.พรรคการเมืองของพรรคเพื่อไทย ที่ใช้ชื่อว่า ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….นายชลน่าน ศรีแก้ว กับคณะ เป็นผู้เสนอ)
จุดที่น่าสนใจ พบว่าร่างดังกล่าวของเพื่อไทย มีการเสนอแก้ไขมาตรา 28 และ 29 ของพรบ.พรรคการเมือง ฉบับปัจจุบัน โดยที่ใช้อยู่ก็คือ มาตรา 28 บัญญัติว่า “ห้ามมิให้พรรคการเมืองยินยอมหรือกระทําการใดอันทําให้บุคคลอื่นซึ่งมิใช่สมาชิกกระทําการอันเป็นการควบคุม ครอบงํา หรือชี้นํา กิจกรรมของพรรคการเมืองในลักษณะที่ทําให้พรรคการเมืองหรือสมาชิกขาดความอิสระ ทั้งนี้ ไม่ว่าโดยทางตรงหรือโดยทางอ้อม”
และมาตรา 29 “ห้ามมิให้ผู้ใดซึ่งมิใช่สมาชิกกระทําการใดอันเป็นการควบคุม ครอบงํา หรือชี้นํากิจกรรมของพรรคการเมืองในลักษณะที่ทําให้พรรคการเมืองหรือสมาชิกขาดความอิสระ ทั้งนี้ ไม่ว่าโดยทางตรงหรือโดยทางอ้อม”
โดยที่ผ่านมา สองมาตราดังกล่าวทำให้พรรคเพื่อไทย ถูกกลุ่มบุคคลต่างๆ ไปยื่นคำร้องให้คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือกกต. สอบสวนเอาผิดเพื่อยุบพรรคเพื่อไทยหลายกรณีแล้ว กับกรณีที่ผู้ร้องเห็นว่า นายทักษิณ ชินวัตร เข้าไปแทรกแซง ครอบงำพรรคเพื่อไทย เพราะนายทักษิณ ไม่สามารถเป็นสมาชิกพรรคการเมืองใดๆ ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 98 เพราะขาดคุณสมบัติเนื่องจากถูกศาลฎีกาพิพากษาตัดสินยึดทรัพย์ฯ เพราะร่ำรวยผิดปกติ
อีกทั้งเคยต้องคําพิพากษาอันถึงที่สุดให้ลงโทษจําคุกเพราะกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในคดีที่ดินรัชดาฯ จึงทำให้ที่ผ่านมาเช่น นายศรีสุวรรณ จรรยา ไปร้องว่า นายทักษิณ มีพฤติการณ์ที่อาจทำผิดมาตรา 28 และ 29 ของพรบ.พรรคการเมืองฯ ในหลายกรณี เช่น คลิปวีดีโอคอลของทักษิณ ชินวัตร ในงานวันเกิดของ เกรียง กัลป์ตินันท์ รองหัวหน้าพรรคเพื่อไทย ที่ทักษิณพูดถึงการเตรียมแผนการเลือกตั้งของพรรคเพื่อไทยเพื่อให้พรรคชนะเลือกตั้งแบบแลนด์สไลด์ หลังเกรียง พยายามยุ ให้ คุณหญิงพจมาน ณ ป้อมเพ็ชร์มาเป็นหัวหน้าพรรคเพื่อไทย
และยังมีกรณีที่ถูกร้องเรียนว่าในช่วงเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด ที่เพื่อไทย ส่งคนลงสมัครในนามพรรคที่เชียงใหม่และเชียงรายปรากฏว่า น.ส.วิสาระดี เตชะธีรวัฒน์ ผู้สมัครรับเลือกตั้งนายก อบจ.เชียงราย ของพรรคเพื่อไทย ได้ทำสำเนาจดหมายของ นายทักษิณ ที่เขียนด้วยลายมือมีข้อความสนับสนุน น.ส.วิสาระดี มาจัดทำแผ่นพับใบปลิวใช้ในการหาเสียงเลือกตั้ง ตลอดจนการที่นายทักษิณสื่อสารผ่าน ทวิตเตอร์–อัดคลิป เพื่อหาเสียงให้กับ นายพิชัย เลิศพงษ์อดิศร ผู้สมัครนายกฯอบจ.เชียงใหม่ ของเพื่อไทย
นอกจากนี้ก็ยังมีกรณี มีการร้องให้กกต.สอบหลังจากนายวิฑูรย์ นามบุตร” อดีตรมว.พัฒนาสังคมและอดีตรองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ ให้สัมภาษณ์สื่อท้องถิ่น อุบลราชธานี ว่ามีการติดต่อพูดคุยทั้งทางโทรศัพท์กับ ทักษิณ ในเรื่องการที่ตัวเองจะเข้าไปอยู่กับพรรคเพื่อไทย รวมถึงการจะไปบินไปพบทักษิณ ที่ดูไบเพื่อคุยเรื่องนี้ -กรณี พล.อ.พัลลภ ปิ่นมณี อดีตที่ปรึกษาพรรคเพื่อไทย ออกมาระบุว่าได้พูดคุยกับนพ.ชลน่าน ศรีแก้ว หัวหน้าพรรคเพื่อไทย กรณีที่ไม่ได้รับเชิญไปร่วมประชุมใหญ่พรรคเพื่อไทยที่ จ.ขอนแก่น ซึ่งพลเอกพัลลภ ให้สัมภาษณ์ว่า นพ.ชลน่านมีการอ้างโยงไปถึงนายทักษิณ เป็นต้น
โดยพบว่าในร่างแก้ไขพรบ.พรรคการเมืองของเพื่อไทย มีการเสนอแก้ไขที่มีนัยยะสำคัญดังนี้
ในมาตรา 10 ของร่างเสนอแก้ไข ให้เพิ่มข้อความต่อไปนี้เป็นวรรคสองของมาตรา 28 แห่งพรบ.พรรคการเมืองพ.ศ. 2560
“การกระทำตามวรรคหนึ่งมิให้หมายความรวมถึง การที่บุคคลอื่นนั้นได้ให้คำปรึกษา แนะนำ เสนอแนะ หรือให้ข้อมูลแก่พรรคการเมือง เพื่อประกอบการตัดสินใจในการดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมืองนั้น”
รวมถึงในมาตรา 11 ที่เขียนว่าให้เพิ่มข้อความต่อไปนี้ เป็นวรรคสองของมาตรา 29 แห่งพรบ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมืองพ.ศ. 2560
“ให้นำความในวรรคสองของมาตรา 28 มาใช้บังคับแก่การกระทำตามวรรคหนึ่งโดยอนุโลม”
ที่ก็หมายถึงว่า เสนอแก้ไขมาตรา 29 โดยให้นำข้อความที่เสนอแก้ไขในมาตรา 28 มาใส่ไว้ในมาตรา 29 ที่เสนอแก้ไขด้วยนั่นเอง
ซึ่งเมื่อดูมาตราที่เสนอแก้ไขดังกล่าวทั้งสองมาตรา จึงหมายถึงว่า พรรคเพื่อไทยเสนอแก้ไขพรบ.พรรคการเมือง สองมาตราดังกล่าวที่เป็นมาตราที่ทำให้พรรคเพื่อไทย โดนยื่นเรื่องร้องเรียนให้ยุบพรรคเพื่อไทยหลายครั้ง เหมือนกับต้องการปิดช่องดังกล่าวออกไป
อย่างไรก็ตาม ในการพิจารณาร่างพรบ.ประกอบรัฐธรรมนูญ ฯ วาระแรก วันพฤหัสบดีนี้ ร่างที่จะผ่านความเห็นชอบวาระรับหลักการจะต้องได้เสียงเห็นชอบจากสมาชิกรัฐสภาทั้งส.ส.และสว. เกินกึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกรัฐสภาที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่ รวมถึงยังมีกระบวนการพิจารณาในชั้นกรรมาธิการฯ และการโหวตวาระสาม จึงทำให้ต้องดูว่า ท่าทีของส.ส.พรรคร่วมรัฐบาลโดยเฉพาะพรรคพลังประชารัฐและสมาชิกวุฒิสภา จะโหวตผ่านร่างแก้ไขพรบ.พรรคการเมืองดังกล่าวของพรรคเพื่อไทย หรือไม่ หรือว่าจะโหวตตกตั้งแต่วาระแรกไปเลย